دعاوی خانواده

انواع دعاوی خانواده را بشناسید

دعاوی خانواده آن دسته از دعاوی هستند که به امور خانواده مربوط می شوند که ناشی از نقض تکالیف و حقوقی که در این زمینه توسط افراد یا دسته ایی از کسانی که قصد تشکیل خانواده دارند یا خانواده ای را تشکیل داده اند می شوند. دعاوی خانواده جزو شایع ترین دعاوی حقوقی بوده که معمولا توسط وکیل خانواده در مراجع رسیدگی به آن قابل پیگیری است. دادگاه خانواده، دادگاه اختصاصی برای رسیدگی به این امور می باشد که طبق قانون برای حمایت از خانواده ایجاد شده است. حفظ بنیان خانواده و تقویت آن برای قانون گذاران بسیار اهمیت دارد.

از این رو آن ها جهت حمایت از این بنیان، قوانین و قواعدی را تدوین کرده اند تا رسیدگی به امور دعاوی خانواده بهتر انجام شود. افزایش دعاوی خانوادگی در دادگاه ها نشانگر این است که باید به این موضوع اهمیت بیشتر داده شود و از حمایت ویژه برخوردار باشد. در سال های اخیر برای حمایت بیشتر قوانین و مقرراتی به نام قانون حمایت از خانواده توسط قانون گذاران به تصویب رسیده است و مقررات مربوط به خانواده و دعاوی آن در آن تدوین شده است. در ادامه با کارشناسان و مشاورین حقوقی ما همراه باشید تا به بررسی انواع دعاوی مربوط به خانواده و چگونگی رسیدگی به دعوی خانواده بپردازیم.

انواع دعاوی خانواده

همان طور که می دانید منظور از دعاوی خانواده مواردی از دعاوی مطرح شده در دادگاه ها است که مربوط به کانون خانواده می شود. براساس قانون هر نوع دعوایی که مربوط به فرد یا شخصی که عضوی از خانواده است در دادگاه مطرح شود، نوعی دعوای خانوادگی تلقی می شود. به بیان ساده می توان گفت زمانی که زن و مرد به عقد و نکاح یکدیگر در می آیند از حقوق و تکالیفی نسبت به یکدیگر برخوردار می شوند. چنان چه هر یک از آن ها از انجام آن خودداری کند، در این صورت دعاوی خانوادگی مطرح می شود. هم چنین زمانی که زن و مرد صاحب فرزند می شوند، روابط و تکالیف آن ها نسبت به فرزندشان جزو روابط خانواده محسوب می شود.

در سال های اخیر قانونی تحت عنوان قانون حمایت از خانواده جهت تقویت و حفظ بنیان آن به تصویب رسیده است. همان طور که از نام آن مشخص است این قانون در راستای حمایت و ایجاد نظم در روابط، انجام حقوق و تکالیف خانوادگی برای جلوگیری از بروز دعوای خانوادگی تصویب شده است. طبق این قانون، انواع دعاوی خانواده شامل مواردی چون شرط ضمن عقد نکاح، نکاح دائم و موقت و اذن در نکاح، نامزدی و خسارت های ناشی از به هم خوردن نامزدی، ازدواج مجدد، مهریه، جهیزیه، اجرت المثل و نفقه زوجه، تمکین و عدم تمکین، حضانت، ملاقات فرزند، طلاق، سرپرستی کودکان بی سرپرست، تغییر جنسیت و غیره می شود. هر یک از آن ها در دادگاه خانواده مورد بررسی قرار می گیرد.

رسیدگی به دعاوی خانواده

دعاوی خانواده یکی از رایج ترین دعاوی در حال حاضر محسوب می شود که در محاکم دادگستری بررسی و رسیدگی می شود. قانون گذار قوانین و مقرراتی را برای حفظ بنیان و برقراری نظم در روابط خانوادگی به تصویب رسانده است تا با کمک آن بتوان در دادگاه خانواده که به صورت تخصصی برای رسیدگی به این دعاوی تشکیل شده است به پرونده های دعوای خانوادگی رسیدگی کرد. شروع و ادامه یافتن دعاوی خانوادگی در دادگاه خانواده با طرح دعوی خانواده و تقدیم دادخواست انجام می شود.

طرح دعوی خانواده شامل تشریفات آیین دادرسی نمی شود و نحوه ابلاغ و دادرسی در دادگاه خانواده طبق قواعد عام آیین دادرسی است. بسیاری از افراد برای انجام امور دعوای خانوادگی و رسیدگی به پرونده از وکیل خانواده کمک می گیرند. وکیل با توجه به مهارت و تجربه خود در زمینه مسائل حقوقی خانواده می تواند روند رسیدگی و پیگیری پرونده حقوقی را در زمان کوتاه تری انجام دهد. از این رو بهتر است برای تسریع در زمان انجام رسیدگی به پرونده های دعاوی خانوادگی از وکیل باتجربه و حرفه ای کمک بگیرید.

فهرست دعاوی خانواده

دعاوی و اختلاف های خانوادگی در ایران همانند سایر کشورها در دادگاه خانواده به صورت تخصصی رسیدگی می شود. در دادگاه های خانواده از قضات آموزش دیده که شرایط لازم را برای رسیدگی به پرونده های دعاوی خانوادگی دارند، استفاده می شود. هم چنین در کنار قضات دادگاه خانواده، مشاوره زن جهت بررسی و مشاوره در این زمینه قرار گرفته است. همان طور که می دانید دادگاه های خانواده جزو دادگاه های حقوقی می باشند که رسیدگی به پرونده های دعاوی خانواده را طبق قانون آیین دادرسی و تشریفات آن انجام می دهند.

صلاحیت رسیدگی به دعوای خانوادگی از دادگاه ها سلب شده است و رسیدگی به آن ها به صورت تخصصی به دادگاه های خانواده سپرده می شود. در ادامه می خواهیم در مورد فهرست دعاوی خانواده و توضیح هر یک از آن ها که توسط مشاور حقوقی و وکیل خانواده بیان شده است بپردازیم. لیست فهرست دعاوی خانواده به شرح زیر است:

انحلال نکاح و عقد ازدواج

از مهم ترین دعاوی خانوادگی انحلال نکاح و عقد ازدواج می باشد که در حقیقت همان پایان عقد ازدواج به روش های مختلف است. طلاق به درخواست زوجه یا مرد، طلاق توافقی، فوت هر یک از زوجین، فسخ ازدواج و نکاح، ابطلال عقد نکاح، بذل مدت هر کدام از این موارد یکی از راه های انحلال نکاح و عقد ازدواج می باشد. با کمک وکیل خانواده می توانید رسیدگی به دعاوی خانوادگی مربوط به انحلال نکاح و عقد ازدواج را در زمان مشخص انجام دهید و مشکلی در زمان رسیدگی به پرونده نداشته باشید.

اجرا و مطالبه مهریه

مهریه یکی از ارکان اصلی و مهم در عقد و ازدواج دائم و موقت در قانون اسلامی است. مهریه مالی بوده که برای زوجه ضمن عقد موقت و دائم در نظر گرفته می شود و مرد متعهد به پرداخت آن می شود. مهریه از مهم ترین مصادیق دعاوی خانواده نیز محسوب می شود زیرا زن در صورت ایجاد مشکل در روابط زندگی مشترک می تواند طرح درخواست مطالبه و اجرای مهریه را داشته باشد.

طبق قانون زن پس از عقد و ازدواج مالک مهر می شود و می تواند هر گونه تصرفی مانند مطالبه و انتقال آن را داشته باشد. زن برای مطالبه مهریه خود می توان از دو طریق اقدام نماید. ابتدا می تواند با تنظیم دادخواست و تقدیم آن به دادگاه خانواده مهریه خود را از شوهر طلب کند. هم چنین زن می تواند به اداره اجرای ثبت مراجعه کند و تقاضای اجرای مهریه و دریافت آن از محل اموال همسر خود را داشته باشد.

اجازه ازدواج مجدد

طبق قانون و الزامات آن مرد حق ازدواج دائم بدون اجازه دادگاه یا همسر اول را ندارد. چنان چه مرد قصد ازدواج مجدد را در صورت وجود همسر اول داشته باشد و همسر اول به او این اجازه را ندهد، می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده تقاضای اذن ازدواج مجدد را بدهد. این موضوع یکی از موارد دعاوی خانوادگی محسوب می شود که در دادگاه خانواده مطرح و رسیدگی می شود.

حضانت فرزند و ملاقات فرزند مشترک

از مهم ترین موارد دعاوی خانواده که در صورت طلاق و جدایی زن و مرد در دادگاه خانواده مطرح می شود، موضوع حضانت فرزند و ملاقات آن است. به طور کلی حضانت به معنای مراقبت و نگهداری از فرزند است که طبق قانون تا سن هفت سالگی این تکلیف برعهده مادر می باشد و پس از آن تا سن بلوغ فرزند حضانت برعهده پدر است. در مدت زمانی که حضانت فرزند برعهده یکی از والدین شرایط حق ملاقات با توافق میان آن ها یا حکم دادگاه خانواده انجام می شود. نکته مهم در مورد حضانت و ملاقات فرزند مشترک این است اگه بعد از رسیدن به سن بلوغ فرزند می تواند خود تصمیم به زندگی با هر یک از والدین بگیرد.

هزینه های زندگی و پرداخت نفقه زوجه

یکی از ضروریات عقد و ازدواج پرداخت هزینه های زندگی زن یا همان نفقه از جانب مرد است که در صورت عدم پرداخت آن شرایط طلاق برای زن مهیا می شود. زن می تواند در صورت عدم پرداخت نفقه از سوی مرد به دادگاه خانواده مراجعه نماید و با طرح دعوی خانواده و تنظیم دادخواست مطالبه نفقه و تقدیم آن به دادگاه مقدار مشخص شده نفقه را طبق نظر کارشناس از مرد دریافت نماید. مطالبه نفقه زوجه یکی از رایج ترین موارد دعاوی خانوادگی است که از طرف زن در دادگاه مطرح می شود. برای رسیدگی به آن می توان از وکیل خانواده باتجربه مشاوره و کمک گرفت.

الزام به تمکین زوجه و اثبات عدم تمکین زن

الزام به تمکین در قانون همان تبعیت از دستورات مرد در زندگی مشترک توسط زن می باشد که تحت عنوان تمکین عام و تمکین خاص نام گذاری شده است. تمکین عام به معنای حضور زن در خانه انتخابی مرد است و تمکین خاص مربوط به روابط زناشویی است. چنانچه زن از مرد تمکین نداشته باشد در قانون به او ناشزه گفته می شود. به زن ناشزه نفقه تعلق نمی گیرد و در این صورت مرد می تواند در دادگاه درخواست ازدواج مجدد را داشته باشد. میان دعوای الزام به تمکین و مطالبه نفقه ارتباط تنگاتنگ برقرار است که تنها می توان با کمک و راهنمایی وکلا و مشاورین حقوقی آن را برطرف کرد. قبل از اقدام تنظیم دادخواست می توانید با وکیل مشورت داشته باشید.

خسارت های ناشی از برهم زدن نامزدی

نامزدی در عرف به زمانی که زن و مرد با یکدیگر عقد کرده اند اما زندگی مشترک خود را آغاز نکرده باشند گفته می شود. در سیستم حقوقی ایران منظور از دوره نامزدی همان دوره قبل از عقد نکاح و ازدواج است که شرایط شکل گیری زندگی مشترک و روابط در جریان بوده است و مذاکرات لازم در مورد عقد انجام می شود. چنان چه در دوران نامزدی هدیه ای به یکدیگر داده شود در صورت برهم خوردن آن طبق قانون باید این هدایا برگردانده شود. استرداد هدایای نامزدی از موارد شایع در مورد دعاوی خانواده است که در دادگاه خانواده مطرح و رسیدگی می شود.

استرداد و مطالبه جهیزیه

استرداد و مطالبه جهیزیه از دیگر موارد مهم دعاوی خانوادگی است که در دادگاه خانواده مطرح و رسیدگی می شود. جهیزیه همان اشیا و اموالی است که توسط زوجه و خانواده آن طبق رسم و رسومات به خانه شوهر برده می شود. چنان چه زن و شوهر به هر دلیلی در یک مکان زندگی نکنند و ترک منزل از سوی زن صورت نگرفته باشد، زن این حق را دارد که بتواند جهیزیه خود را به مکان مد نظر خود انتقال دهد. این انتقال می تواند حتی قبل از طلاق و جدایی باشد.

درخواست اجرت المثل ایام زوجیت

بر اساس قانون مدنی ایران زن می تواند در هر شرایطی اجرت و دستمزد کارهایی را که در زندگی مشترک و در خانه شوهر در طول روز انجام می دهد را دریافت کند. مطالبه اجرت المثل توسط زن در دادگاه خانواده طبق شرایط خاص از جمله اثبات امور انجام گرفته از سوی زن، اثبات عدم دریافت مبلغ برای انجام امور زندگی، اثبات تبرعی نبودن امور با تنظیم دادخواست انجام می شود. اعمالی که زن وظیفه انجام آن را در خانه ندارد اما در زندگی مشترک معمولا زن این امور را انجام می دهد شامل نگهداری و مراقبت از نوزاد، شیردادن به نوزاد، تمیز و شستشوی خانه و لباس ها، آشپزی و رسیدگی به امور خانه که معمولا برعهده زن نیست اما زن به دستور شوهر آن را انجام می دهد.

دعوای درخواست اجرت المثل نیز جزو مهم ترین دعاوی خانوادگی است که باید قبل از اقدام به طرح دادخواست و تنظیم آن با وکیل یا مشاوره حقوقی در این زمینه مشورت های لازم انجام شود تا نتیجه مطلوب محقق گردد. در لیست و فهرست دعاوی خانودگی موارد زیادی وجود دارد. مشاورین و کارشناسان حقوقی در این مقاله تنها به مهم ترین و رایج ترین دعاوی خانوادگی که بیشتر در دادگاه خانواده مطرح می شود اشاره کرده اند. در صورت بروز هر گونه مشکل در خانواده و روابط میان اعضای خانواده می توانید با مشاورین و کارشناسان حقوقی و وکلای دادگستری در ارتباط باشید. از راهنمای آن ها در مورد چگونگی طرح دادخواست و تنظیم دعاوی خانوادگی بهره مند شوید.

عدالت حساب آرمیتا