طرح دعوای خلع ید

خلع ید در واقع دعوایی است که از طرف مالک مال غیر منقول، علیه متصرف مال خود که به صورت غیرقانونی مال آن را به تصرف خود درآورده است. در این دعوا مالک از دادگاه تقاضا دارد که روند تصرف غیر مجاز و بدون رضایت ملک تصرف شده خود را بررسی کند. ملک آن را از تصرف غیر قانونی شخص خارج کند و به آن تحویل دهد. برای رسیدگی به این امر با طرح دعوی خلع ید، مالک اموال غیر منقول مانند زمین یا مسکن با سند مالکیت خود به دادگاه محل مال غیر منقول مراجعه می کند.

با تنظیم دادخواست دعوی خلع ید به شخصی که ملک او را غیرقانونی تصرف کرده است، حق خود را مطالبه می کند. خلع ید با تصرف عدوانی شباهت و تفاوت هایی دارد که در ادامه به بررسی کامل آن و شرایط لازم برای طرح دعوای خلع ید و چگونگی رسیدگی به آن در دادگاه می پردازیم.

شرایط لازم برای طرح دعوای خلع ید

خلع ید یکی از مهمترین دعاوی حقوقی است که در مورد اموال غیر منقول (باغ، زمین، خانه) مطرح می شود و برای آن امکان شکایت کیفری وجود ندارد. به زبان ساده می توان گفت که منظور از خلع ید یعنی کسی که به صورت غیر مجاز و غیر قانونی مال غیر منقول شخص دیگری را به تصرف خود درآورده، مالک و صاحب مال بخواهد مال غیر منقول خود را از تصرف آن خارج کند. چنان چه مالک رضایت نداشته باشد یا بدون مجوز یا به بنا به هر دلیلی شخص راضی به تصرف متصرف نباشد می تواند با تنظیم طرح دعوی خلع ید به دادگاه درخواست خود را جهت اخراج متصرف از مال خود تقدیم نماید. برای طرح دعوی خلع ید شرایطی لازم است که در ادامه به توضیح آن می پردازیم. سه شرط اصلی و مهم برای درخواست طرح دعوای خلع ید شامل :

مالک بودن خواهان
تصرف خوانده
غیر مجاز و غیر قانونی بودن تصرف

خواهان یا مالک مال غیر منقول می تواند با سند رسمی مالکیت خود و در صورت وجود دو شرط دیگر به دادگاه دادخواست خود را ارائه دهد. احراز این سه شرط در دادگاه باید معلوم و مشخص شود تا رسیدگی و بررسی به آن انجام شود. شما می توانید برای مشاوره در این زمینه با وکلای باتجربه و مشاورین حقوقی متخصص در تماس باشید و از راهنمایی آن ها در این زمینه بهره مند شوید.

ارکان مهم طرح دعوای خلع ید

همان طور که قبلا اشاره کردیم برای ارائه طرح دعوای خلع ید به دادگاه نیاز به احراز و معلوم بودن مالکیت خواهان با ارائه سند رسمی مالکیت، اثبات تصرف غیر قانونی و غیرمجاز خوانده، مال متصرف شده جزء اموال غیر منقول است. در این صوت حکمی از سوی دادگاه صادر می شود که فرد می تواند نسبت به مال متصرف خود اقدام به دعوی خلع ید کند و از مراجع تقاضای رفع تصرف مال خود و تحویل مال را داشته باشد. برای تنظیم طرح دعوی بهتر است از وکیل مجرب و حرفه ای در این زمینه کمک بگیرید زیرا آن ها با اطلاعات و تجربیات خود و پیگیری های لازم می توانند روند رسیدگی پرونده را سریع تر انجام دهند.

رسیدگی به طرح دعوای خلع ید در دادگاه چگونه انجام می شود؟

اقدامات لازم در مورد طرح دعوی خلع ید در دادگاه به این صورت است که ابتدا مالکیت خواهان معلوم می شود. در این مورد دادگاه از خواهان می خواهد که مالکیت خود را نسبت به مال غیر منقول با ارائه سند رسمی اثبات کند و پس از آن وارد دعوا گردد. با احراز مالکیت خواهان به تشخیص غیرمجاز و غیرقانونی بودن تصرف خوانده می پردازد و معلوم می کند که تصرف خوانده در محدوده مالکیت خواهان قرار گرفته است یا خیر.

هزینه دادرسی در خلع ید چگونه محاسبه می شود؟

دعوای تصرف عدوانی، ایجاد مزاحمت و ممانعت از حق، غیرمالی بوده اما در مقابل خلع ید از موارد دعاوی اموال غیر منقول مالی محسوب می شود. هزینه دادرسی براساس ارزش معاملاتی املاک در هر منطقه محاسبه و پرداخت می شود. اختلاف یا عدم اختلاف در مالکیت مال غیر منقول تاثیری در هزینه دادرسی خلع ید ندارد. برای تنظیم دادخواست طرح دعوای خلع ید بهتر است ابتدا مشاوره لازم در این زمینه را با کارشناسان حقوقی و وکلای مجرب داشته باشید تا آن ها شما را راهنمایی کنند.

خلع ید با تصرف عدوانی چه تفاوتی باهم دارند؟

دعوای تصرف عدوانی و خلع ید شباهت و تفاوت هایی با یکدیگر دارد که در این قسمت می خواهیم به بررسی تفاوت های موجود در آن ها بپردازیم. در دعوای تصرف عدوانی نیاز به اثبات مالکیت خواهان نیست و تنها باید خواهان اثبات کند که سابقه تصرف او بر مال نسبت به متصرف زودتر انجام شده است که به آن اثبات سبق تصرف گفته می شود. اما در خلع ید پس از طرح دعوی باید اقدامات لازم را در خصوص اثبات مالکیت خواهان انجام شود که با ارائه سند رسمی مالکیت خواهان می تواند مالکیت خود را اثبات نماید. تفاوت های کلی میان تصرف عدوانی با خلع ید به شرح زیر است:

رعایت تشریفات دادرسی در دعوی تصرف عدوانی نیاز نیست و معمولا خارج از نوبت رسیدگی می شود اما در خلع ید رعایت تشریفات دادرسی باید رعایت شود.
دعوای تصرف دعوانی به دو صورت کیفری و حقوقی قابل طرح و بررسی است اما در طرع دعوی تصرف خلع ید تنها به صورت حقوقی مطرح و بررسی می شود.
در دعوای خلع ید مالک یا نماینده حقوقی آن می تواند طرح دعوی را ارائه دهد اما در دعوی تصرف عدوانی خواهان لازم نیست که مالک باشد بلکه اثبات سبق تصرف برای خواهان کافی است.
در تصرف عدوانی نیاز به رای قطعی نیست بلکه حکم تصرف پس از صدور قابل اجرا است اما در خلع ید حتما باید رای قطعی شود تا درخواست اجرای آن انجام شود.
هزینه دادرسی در خلع ید با در نظر گرفتن اموال غیر منقول مالی است و طبق ارزش معاملاتی املاک در آن منطقه محاسبه می گردد اما در مقابل هزینه دادرسی در تصرف عدوانی متناسب با دعوای غیر مال بررسی و محاسبه می شود.

عدالت حساب آرمیتا

طرح دعوای خلع ید