نکاتی که باید درباره مهریه بدانید

مهریه یکی از حقوق مالی زن بوده که در زمان عقد نکاح براساس رسم رسومات خانوادگی و قوانین شرع از جانب مرد به زن پرداخت می شود. در قانون مدنی ایران حدود 24 ماده به موضوع و بحث مهریه پرداخته شده است اما هیچ کدام از این تعاریف به صورت قانونی ارائه نشده است. مهریه از نظر حقوقی به مالی که قابلیت تملک داشته باشد، گفته می شود که و در زمان عقد ازدواج، زوج متعهد می شود آن را به زوجه پرداخت کند. گاهی امکان دارد که به جای مال، انجام یه کار که به نفع زن باشد برای او به عنوان مهر در نظر گرفته شود. تعیین مهریه در زمان عقد، اجباری و ضروری نیست و می توان گاهی عقد را به شرط عدم تعیین مهریه انجام داد.

امروزه آمار محکومیت برای پرداخت مهریه در کشور بیشتر شده است. علت اصلی تشکیل پرونده پرداخت مهریه این است که پس از عقد، زن می تواند هر زمان مهریه خود را از مرد بگیرد. پرداخت مهریه از سوی مرد به دو صورت عندالمطالبه و عندالاستطاعه انجام می شود. هر یک از این موارد احکام خاص خود را دارد که در ادامه به هر یک از آن ها می پردازیم. موضوع مهریه و شرایط و قوانین آن همیشه در کشور به عنوان بحث داغ مطرح می شود و به دنبال خود حاشیه هایی را همراه دارد. با مشاورین و کارشناسان ما همراه باشید تا به بررسی دقیق مهریه و انواع آن، شرایط و قوانین پرداخت آن به طور مفصل و دقیق بپردازیم.

آشنایی با انواع مهریه و چگونگی پرداخت آن

مهریه از شرط های لازم در عقد و ازدواج دائم نیست و می توان بدون تعیین مهریه، عقد نکاح را جاری کرد. پس از انجام عقد، طرفین می توانند برای مهریه توافق هایی داشته باشند. با توجه به اینکه مهریه در زمان عقد یا پس از آن تعیین شده باشد، انواع آن مشخص می شود. به طور کلی مهریه شامل مهر المسمی، مهر المثل و مهر المتعه است که نوع پرداخت آن را می توان به صورت عندالاستطاعه و عندالمطالبه تقسیم کرد. هر یک از این پرداخت ها تفاوت هایی با یکدیگر دارند و برای اجرای آن از احکام خاص استفاده می شود.

زن پس از عقد مالک مهریه می شود و این توانایی و حق را دارد که در هر زمان اقدام به مطالبه یا دریافت مهر خود از مرد را داشته باشد. در مقابل مرد نیز موظف است که مهر زن را به طور کامل طبق هر آنچه که در زمان عقد مشخص شده باشد به زن پرداخت نماید. برای دریافت مهریه عندالاستطاعه، زن در دادگاه باید استطاعت مالی مرد را ثابت کند تا بتواند مهر خود را از او بگیرد. در برخی از موارد زن با انجام احکام قانونی می تواند مهر خود را به مرد ببخشد و او را از پرداخت مهریه معاف کند. در حال حاضر با توجه به افزایش پرونده های حقوقی ناشی از مطالبه و پرداخت مهریه، روش های متفاوتی برای این امر نسبت به گذشته پیش بینی شده است.

مهریه چه شرایطی باید داشته باشد؟

مهریه و انواع آن از کاربردی ترین و مهم ترین موضوعاتی است که امروزه در دعاوی خانوادگی بیشتر مشاهده می شود. پرداخت مهریه و شرایط و نکات حقوقی آن اهمیت فراوانی دارد، ما در این قسمت می خواهیم به بررسی شرایط مهریه بپردازیم. مهریه باید شرایط زیر را داشته باشد:

مهریه باید ارزش مالی داشته باشد، هر آنچه که فاقد ارزش مالی است نمی توان به عنوان مهریه تعیین کرد.
مرد باید مالی را که خود مالک آن است برای مهریه زن تعیین کند، یعنی از لحاظ قانونی قابل انتقال و معامله باشد و نمی توان از اموال موقوفه و عمومی مهریه زن را تعیین کرد.
مهریه را می توان آموزش حرفه یا عمل و حتی تدریس نیز برای زن مشخص کرد.

شرایط مطالبه مهریه

شرایط مطالبه مهریه به دو روش مراجعه به دادگستری و اجرای ثبت می باشد که توسط زن انجام می شود. زن می تواند برای مطالبه مهریه خود به دادگاه خانواده با طرح دادخواست، مهر خود را از مرد مطالبه کند. مهریه جزو دعوای مالی محسوب می شود و مطالبه آن با توجه به میزان مبلغ مهریه مطرح می شود. طرح دعوای آن در دادگاه خانواده انجام می شود.

زمانی که عقدنامه رسمی و دائمی باشد مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت قابل دریافت است. در این روش زن می تواند به دفترخانه ای که ازدواج در آن به ثبت رسیده مراجعه کند و تقاضای پرداخت مهریه خود را داشته باشد و از سوی دفترخانه درخواست زن به مرد ابلاغ می شود. اگر مرد حاضر نباشد مهریه زن را پرداخت نماید زن می تواند تقاضای اجرای مفاد سند ازدواج خود را در مورد مهریه داشته باشد. در صورتی که از سوی زن، مالی از مرد معرفی شود که جزو استثناعات نباشد از سوی اجرای ثبت توقیف مال معرفی شده به نفع زن انجام می شود.

تعیین مهریه در عقد ازدواج و عقد موقت

تعیین مهریه در عقد نکاح از مهم ترین مواردی است که اغلب قبل از عقد نکاح، طرفین با توافق میان زن و مرد مقدار آن را مشخص و در زمان عقد نکاح در سند ازدواج می نویسند. در مورد عقد موقت موضوع تعیین مهریه متفاوت است. زیرا در آن تعیین مهریه از شروط لازم و ضروری عقد موقت یا صیغه می باشد. در زمان عقد دائم تعیین مهریه از شرط های لازم در صحت عقد نیست بلکه زن و مرد می توانند پس از عقد دائم نسبت به تعیین مهریه به توافق برسند و این موضوع از لحاظ قانونی و حقوقی مشکلی ایجاد نمی کند.

مهریه عندالاستطاعه و عندالمطالبه چه تفاوتی باهم دارند؟

همان طور که می دانید مهریه به هر میزان که باشد برای زن قابل دریافت است. زمانی که مهریه عندالمطالبه تعیین شده باشد، با توجه به شرایط مهریه مرد باید آن را کامل پرداخت نماید. اما زمانی که مهریه به صورت عندالاستطاعه مشخص شده باشد، ابتدا زن باید در دادگاه ثابت کند که مرد توانایی پرداخت مهر او را دارد یا خیر.

عدالت حساب آرمیتا